Nicci French begint achtdelige thrillerreeks die speelt in Londen

6 juli 2016 Door Els Roes Reageer

“De stad zit vol met verhalen”

Een wandeling door Londen met Nicci French is een ervaring op zich. Sean French beent met grote stappen van het ene interessante punt naar het andere. Nicci Gerrard legt ondertussen de verbinding met hun uitstekende nieuwe thriller Blauwe maandag die zich volledig in de Engelse hoofdstad afspeelt.

Hoofdpersoon is de eigenzinnige psychiater Frieda Klein. Dol op haar vrienden en familie, maar in haar eigen huis laat ze bijna niemand toe. Ze behandelt een patiënt die indringende dromen heeft waarin hij een jongetje met rood haar en sproeten ontvoerd. Als er net zo’n kind werkelijk wordt gekidnapt, stapt Frieda naar de politie. Het is het begin van een nauwe samenwerking.

Terugkerend thema in het boek zijn de lange, nachtelijke wandelingen die Frieda maakt als ze te onrustig is om te slapen. Zo leert ze haar woonplaats Londen op een heel eigen manier kennen.
[Lees meer…]

Roslund & Hellström schreven indringende thriller over drugsmaffia

3 juli 2016 Door Els Roes Reageer

“We hebben heel wat levens verspild”

Roslund & Hellstrom ©Foto: Peter Knutson — Foto: Peter Knutson

Het is een markant duo: de grote Borge Roslund en de pezige Anders Hellström. Eventjes in Nederland om hun nieuwste boek Drie minuten persoonlijk toe te lichten.

Drie minuten is een rauwe, indringende thriller die direct onder de huid kruipt en daar niet meer vandaan komt tot je de laatste bladzijde hebt gelezen. Voor Ewert Grens het vast personage van het schrijversduo is er een kleine, maar cruciale rol.

Het is een hernieuwde kennismaking met de Zweed Piet Hoffmann die in Colombia als infiltrant voor de Amerikanen werkt. Een rol die hem niet vreemd is, omdat hij in Drie seconden in Stockholm dit soort werk deed. De samenwerking met Hoffmann legt de Amerikanen geen windeieren, dankzij hem hebben ze een groot aantal druglabs kunnen ontmantelen. Maar als een belangrijke Amerikaanse politicus wordt ontvoerd in Colombia slaan de Amerikanen terug met een dodenlijst.
[Lees meer…]

Melanie Raabe beleeft droomdebuut met ‘De val’

20 januari 2016 Door Els Roes Reageer

“Eén enkele waarheid bestaat niet”

Raabe Melanie © Christian Faustus — Foto: Christian Faustus

Het leven van de Duitse Melanie Raabe is behoorlijk veranderd: van worstelend schrijfster met een aantal afwijzingen op haar naam naar gevierd bestsellerauteur. Haar debuut De val is inmiddels verkocht aan twintig landen, de filmrechten ervan zijn verworven door Hollywood. De val is een thriller met een bijzondere structuur, psychologische diepgang en een buitengewoon bevredigende ontknoping.

Hoofdpersoon in De val is Linda Conrads die met haar literaire romans grote faam verwierf. Dat de jonge vrouw al tien jaar lang haar monumentale villa niet heeft verlaten, droeg natuurlijk ook bij aan haar bijna mythische reputatie. [Lees meer…]

Lars Kepler schreef thriller over het hiernamaals

17 november 2015 Door Els Roes Reageer

De dood uitgedaagd in Playground

Afgelopen zondagmiddag was Utrecht stormachtig en nat. De intocht van Sinterklaas net voorbij, de stad vol kleine Pietjes. Een ietwat verwaaide Alexandra Ahndoril is helemaal weg van de verklede kinderen. “Wat een leuk feest, ik wilde dat wij dat ook hadden.”

Even later zitten we met zijn drieën in een goed gevulde boekhandel Broese om te praten over Playground Lars Keplers nieuwste boek

Wie het al gelezen heeft, zal het er mee eens zijn dat het een van de vreemdste thrillers ooit geschreven is. De Joona Linna-boeken zijn met beide benen op de grond geschreven, maar Playground speelt in het mystieke stadium voor de dood. Ondanks dit vreemde decor is het een buitengewoon spannend verhaal dat je meezuigt in een fantasievolle vertelling die je meteen uit wilt lezen.

Jasmin Pascal-Anderson raakt als militair tijdens een Navo-missie in Kossovo zwaargewond, zozeer dat haar hart enige seconden stil heeft gestaan. In die korte tijd betreedt ze een andere wereld, waar ze moet verblijven tot ze weer terug kan naar de levenden. Als de jonge vrouw bijkomt, kan ze niet geloven dat de geheimzinnige Chinese haven niet echt was.

Jaren later raakt Jasmin met haar zoontje en haar moeder in een ernstig verkeersongeval terecht. Haar moeder komt om, maar Jasmin en Dante raken zwaargewond. Als Dante een zware operatie waarbij zijn hart wordt stilgezet moet ondergaan, besluit Jasmin met hem mee te reizen naar het voorstadium van de dood. Daar heeft ze al haar ervaring als strijder nodig om Dante door de gevaarlijke onderwereld te loodsen. Een bijzondere thriller waarin Lars Kepler alle geschreven en ongeschreven regels aan zijn laars lapt.

Wat was voor Alexander en Alexandra Ahndoril de reden om zo’n ander boek te schrijven?

Hij: “Het is een stand alone, maar we sluiten niet uit dat we nog eens met Jasmin terugkomen. De trigger was voor ons een ervaring die mijn vader ruim tien jaar geleden had. Tijdens een bypassoperatie kreeg hij een soort bijna dood ervaring van een donkere zee en een haven vol met oorlogsschepen. Volgens hem een gevaarlijke, gewelddadige plek. Toen hij na de operatie weer bijkwam, heeft het hem zeker een maand gekost om te accepteren dat het niet echt was wat hij had gezien.”

“Twee jaar geleden is mijn vader echt gestorven, toen ik bij hem zat en zijn hand vasthield, dacht ik na over zijn ervaring destijds en kon die niet van mij afzetten. Toen is het idee ontstaan voor dit boek”

Alexandra: We hadden direct inspiratie, normaal duurt het wel een maand of drie voor we kunnen gaan schrijven, nu ging dat veel sneller. We hebben heel veel research gedaan; naar bijna dood ervaringen, de visie op het hiernamaals in andere culturen, in verdwenen beschavingen. En in plaats van forensische details hebben we ons nu verdiept in allerlei medische zaken.”

Haar echtgenoot legt uit: “Het is een thriller over de liefde van een ouder voor haar kind, hoe ver ga je met het uitdagen van de dood om je kind te redden? Het is ook een thriller vol actie, maar wel op de vreemdste plek die je je maar kunt voorstellen.”

Waarom is de haven waar Jasmin terechtkomt na haar hartstilstand Chinees?

Alexandra: “Daar hebben we voor gekozen, omdat China een van de oudste culturen ter wereld is waar bovendien voorouderverering een grote rol speelt. Dat sprak ons aan; je voorvaderen zijn er niet meer, maar je kunt nog wel een beroep op hen doen. De haven lijkt overigens niet op China, het is juist andersom. China is gevormd naar de haven van het hiernamaals, meegenomen in de herinneringen van degenen die terugkwamen.”

Hoe denken Alexander en Alexandra zelf over het leven na de dood?

Ze kijken elkaar aan en dan neemt Alexandra het woord: “ We zijn natuurlijk wel bang voor het verlies, maar verder denken we daar eigenlijk nooit over na. Het gaat over het hier en nu, we genieten van ons leven, van het schrijven. Over de dood denken we niet na.”

Alexander knikt; hij denkt er net zo over.

Wat een rijkdom!

Val McDermid schrijft graag over cold cases

1 september 2015 Door Els Roes Reageer

“Het verleden werpt lange schaduwen”

Dit interview verscheen in 2009 in De Telegraaf. Ik sprak met Val McDermid over Een duister domein, een op zichzelf staande thriller met rechercheur Karen Pirie in de hoofdrol. McDermid had kennelijk een zwak voor haar, want in het onlangs verschenen De vrouw die niet opgaf keert Pirie terug en buigt zich opnieuw over een cold case.

Val McDermid (c Mimsy Moller) — Val McDermid
(c Mimsy Moller)

Twee zaken die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben spelen in Een duister domein van Val McDermid. Allereerst besluit een dochter na 22 jaar aangifte te doen van de vermissing van haar vader. Rechercheur Karen Pirie van de afdeling Cold Cases gaat over tot een onderzoek.

Bijna tegelijkertijd doet een journaliste op vakantie in Italië de ontdekking van haar leven, in een leegstaande villa vindt ze materiaal dat direct te maken heeft met een spectaculaire ontvoeringszaak met fatale afloop. Dat was in 1984. Waarom ligt er dan een verse plas bloed?

Een duister domein vindt voor een groot deel plaats in een aparte wereld, een die de Schotse bestsellerauteur McDermid goed kent; de mijnwerkersgemeenschap van de provincie Fife. Een belangrijke rol in boek is weggelegd voor de grote staking door de mijnwerkers in 1984.

Val McDermid: “Ik was in 1984 direct betrokken bij de mijnwerkersstaking, omdat ik er als journalist over schreef. Het was zo’n bijzondere tijd dat ik toen al wist dat ik het ooit zou gebruiken in een verhaal. Dat het zo lang zou duren, had ik van tevoren ook niet verwacht.”

“Datzelfde had ik bij die onbewoonde Villa in Toscane, toen we daar tijdens een wandeling eens rondkeken troffen we het net zo als in het boek, alleen de plas bloed ontbrak. Daar in dat vervallen huis, begon het wieltje meteen te draaien: wie? Wat? Waar?”

McDermid, die ook diverse succesvolle series op haar naam heeft staan, schrijft in haar op zichzelf staande thrillers graag over cold cases: onopgeloste zaken uit het verleden.

De schrijfster: “Het verleden werpt lange schaduwen, we hebben allemaal geheimen, al zijn ze nog zo klein. Misdaden uit het verleden glibberen door naar het heden. Door de ontwikkeling van moderne wetenschappelijke technieken worden er veel zaken alsnog opgelost.”

“Maar vergis je niet: de traditionele oplossingmethoden zijn nog steeds heel belangrijk. Series als CSI zijn echt bollocks,” zegt Val McDermid in stevig Schots. “In het werkelijke leven zijn al die technieken te duur om zo veelvuldig te gebruiken en bovendien duurt het vaak heel lang voordat de uitslag binnen is.”

“Daarom blijft het schrijven van een thriller een intellectuele uitdaging. Wat dat betreft is dit de gouden eeuw van de thriller. Een goede detectiveroman is niet snel te gecompliceerd voor de huidige lezers. Als ik mijn verhaal in mijn hoofd kan houden tijdens het schrijven, kunnen mijn lezers het zéker bijhouden. Mijn uitdaging is om hen te blijven verrassen.”

Cilla en Rolf Börjlind ruim twintig jaar succesvol in de misdaad

21 juli 2015 Door Els Roes 1 Reactie

“Het blijft een uitdaging de lezer te misleiden”

Het Zweedse echtpaar Cilla en Rolf Börjlind debuteerde in 2012 met ‘Springvloed’. Dit boek met het gruwelijkste begin uit de thrillerhistorie werd in hun eigen land jubelend ontvangen, 21 landen volgden al snel. Daarna verscheen het uitstekende De derde stem, deel twee van de trilogie met Tom Stilton en Olivia Rönning in de hoofdrol.

Nu ligt Zwarte dageraad **** in de winkels. Een complexe en gelaagde thriller met veel aandacht voor de personages die ons inmiddels behoorlijk dierbaar zijn.

Olivia is gedetacheerd naar de provincie en kan haar draai nog niet echt vinden in het conservatieve mannenwereldje van het politiebureau. Een koelbloedige moord op een peuter verhit de gemoederen nog meer. Is het geadopteerde meisje gedood om haar donkere huidskleur of spelen er andere motieven?

Een gelijksoortige moord in Stockholm geeft Olivia de gelegenheid even terug te keren naar haar thuisbasis om daar te overleggen met haar geliefde vrienden. Ondertussen vindt Tom Stilton een nieuw spoor dat een onopgeloste moord op een prostituee in een ander licht zet.

Hoewel Springvloed hun thrillerdebuut was, waren de Börjlinds niet bepaald onbekend met het schrijversvak. Ze schrijven namelijk al meer dan twintig jaar scenario’s voor televisie. Zo is de ook hier succesvolle serie ‘Beck’ is van hun hand, evenals enige Wallander-afleveringen en ook bewerkten ze de A-group – reeks van Arne Dahl tot een buitengewoon geslaagde televisieserie.

Ondanks dit grote succes besloot het echtpaar om een boek te schrijven. Waarom?

“Je kunt beter vragen waarom nu pas,” glimlacht Rolf. “We hebben regelmatig verzoeken gekregen en dachten er zelf ook al lang over, maar we hadden nog veel plezier met onze scenario’s. Een paar jaar geleden hadden we het een beetje gehad met het bewerken van andermans boeken. We verlangden naar de vrijheid om zelf te schrijven.”

Cilla vult aan: “Met televisiescenario’s zijn we behoorlijk beperkt wat betreft de locaties en het budget. We wilden iets schrijven wat helemaal van ons was. Scenario’s kunnen nog wel eens veranderen in de weg van papier naar film.”

Volgens hen is het verschil tussen een boek en een script niet zo heel groot. Ze hanteren bij beide dezelfde werkwijze. Als eerste wordt de plot in een volledig uitgewerkt schema aan de muur gehangen, inclusief alle scènes, locaties en personages.

Dan begint het schrijven. Cilla: “In een boek moet je alles visualiseren voor de lezer, het was nog wel even zoeken naar de juiste taal daarvoor. Een script bestaat weer voornamelijk uit dialoog.” Rolf: “Het grote voordeel van boeken is dat je de mensen kunt laten denken, het is heel erg leuk om in de geest van een moordenaar te kruipen.“

Stralend vertelt Cilla over hun geesteskinderen: “Omdat we iets anders wilden dan saaie rechercheurs aan een bureau hebben Olivia en Tom gecompliceerde achtergronden waarvan we steeds meer prijs zullen geven. Olivia is jong, gretig en impulsief en heeft nog veel te leren. In de loop van de drie boeken groeit haar persoonlijkheid. Ze wordt taaier, besluitvoller. Haar vertrouwen in een aantal mensen zal beschaamd worden en ook in de liefde moet ze haar weg nog vinden. Tom moet met zijn verleden in het reine komen en maakt daarmee in Zwarte dageraad grote vorderingen.”

Rolf en Cilla leerden elkaar kennen bij een Zweedse comedyserie. Hij was daar schrijver en zij een scriptgirl die steeds meer ging schrijven. Uiteindelijk nam Cilla ontslag en begon het stel voor zichzelf. Hun eerste klus was de serie ‘Beck’, gebaseerd op detectiveromans uit de jaren zeventig van Per Wahlöö en Maj Sjöwall, maar met eigen verhalen, spelend in de jaren negentig.

Inmiddels houden de Börjlinds zich al ruim twintig jaar bezig met misdaadverhalen. Gaat dat niet vervelen?

Nu is de chemie tussen de twee duidelijk te zien. Het lijdt geen twijfel waar de passie ligt. Rolf gaat er eens goed voor zitten: “Allereerst is het ongelofelijk boeiend om een thriller goed te construeren. Het blijft een uitdaging om de lezer op het verkeerde been te zetten. Maar bovenal kun je met misdaadverhalen misstanden uit de maatschappij aan de kaak stellen, in Zwarte dageraad bijvoorbeeld spelen racisme en de opkomst van extreem rechts een belangrijke rol.”

Cilla neemt snel een slokje water en valt hem bij: “We zoeken altijd eerst een sociale actualiteit en schrijven daar het verhaal om heen. Er moet natuurlijk wel een balans zijn. We willen niet preken, maar ook geen inhoudsloos spannend verhaal schrijven.”

Uitg. Bruna

Hjorth Rosenfeldt schreef vierde deel Bergmankronieken

10 juli 2015 Door Els Roes 3 Reacties

“Sebastian gunt zichzelf geen geluk”

Cover Het stille meisje Hjorth Rosenfeldt

Op het Zweedse platteland wordt een heel gezin vermoord. Vader, moeder en twee zoontjes; in koelen bloede doodgeschoten op een gewone ochtend in de paasvakantie.

Het beeld van het jongste kind dat zich tevergeefs verstopte in een kast snijdt de politiemensen het meest door de ziel. Verder is er bloed, heel veel bloed.

Geen wonder dat het even duurt voordat Torkel Höglund en zijn mensen van de Nationale Recherche zien dat de voetsporen in het bloed niet van een van de jongens zijn. Er was nog een derde kind aanwezig bij de gruwelijke moord. Een logerend nichtje was getuige en lijkt van de aardbodem verdwenen. Ontsnapt of het laatste slachtoffer van de moordenaar?

Misdaadpsycholoog Sebastian Bergman verplaatst zich in de gedachtewereld van het meisje en weet haar te vinden. Omdat ze weigert te praten en aangeeft dat ze zich alleen veilig voelt met hem in de buurt, ontfermt Bergman zich over haar en haar moeder. Vanwege de herinneringen aan zijn overleden dochtertje doet hem dit meer dan hem lief is.

Het stille meisje ****is het vierde deel van de Bergmankronieken. Het is aan te raden om deze boeken op volgorde te lezen, want de verhaallijnen rondom de vaste personages in de serie lopen gewoon door.

Evenals de overige delen in de reeks is dit een uitstekende thriller met een goed, verrassend plot. Ook met Bergman en de mensen om hem heen gebeurt weer het nodige, met een tergende cliffhanger als toegift. Alleen daarom al is het reikhalzend uitkijken naar het volgende boek.

Sebastian Bergman en zijn collega’s zijn een schepping van het Zweedse schrijversduo Hjorth Rosenfeldt. Michael Hjorth en Hans Rosenfeldt hebben beiden een grote reputatie opgebouwd als scenaristen. Rosenfeldt, die overigens ook acteur is, tekende voor het script van de populaire serie The Bridge.

De twee kenden elkaar al een tijdje, maar werkten voor het eerst samen toen ze een boek van Henning Mankell bewerkten voor televisie. Dat beviel zo goed dat ze samen een nieuwe detectiveserie creëerden voor de televisie met de acteur Rolf Lassgård in de hoofdrol. Omdat deze liever geen politieman meer wilde spelen (zoals Gunvald Larsson in de Martin Beckverfilmingen uit 1993/94 en in de rol van Wallander) besloten ze van hem een profiler te maken.

Hjorth: “We wisten van het begin af aan dat Bergman iemand moest zijn die you love to hate. Bergman heeft een tragisch leven gehad door de dood van zijn vrouw en dochter tijdens de tsunami in 2004. Daardoor kan je iets van begrip opbrengen voor zijn handelen, maar door zijn seksverslaving, zijn dwangmatige gelieg en zijn lompe gedrag vervreemdt hij voortdurend iedereen met wie hij in contact komt.”

“ Soms zijn we zelf verbaasd wat voor een botte beer hij nu weer is. Maar uiteindelijk is hijzelf degene die het meest wordt gekwetst. “, voegt Rosenfeldt toe. “Onbewust vindt hij dat hij geen geluk verdient.”

Toen van hogerhand het besluit werd genomen om de televisieserie niet te gaan filmen – omdat deze niet op een bestaande thriller was gebaseerd – besloten de mannen er een boek van te maken. Even later kreeg de serie tóch groen licht.

“Een krankzinnige tijd,” herinnert Hjorth zich. “We werkten aan de serie en het boek tegelijk. Heel ingewikkeld. Later schreven we het tweede boek eerst en volgde de verfilming. Dat was prima, mensen zijn het ook gewend dat het boek er eerder is, dan de film.”

Rosenfeldt: “Het is overigens een stuk gecompliceerder om een boek te schrijven dan een scenario. Met een scenario heb je een soort schets in handen die wordt uitgewerkt door de regisseur, cameramensen en de acteurs. Maar als boekschrijver moet je alles invullen: de personen, de omgeving, de tijd. In het begin kreeg ik het er behoorlijk benauwd van. Nu vind ik het leuk en weten we ook hoe we met al die elementen moeten spelen.”

Hjorth: “We plotten het verhaal per hoofdstuk en dan gaan we schrijven. Wie bij een bepaald gedeelte een sterk gevoel heeft, schrijft dat. Ook hebben we voorkeuren voor bepaalde personages.”

Het is interessant om te zien hoe de chemie tussen Michael Hjorth en Hans Rosenfeldt is. Ze hebben aan een half woord voldoende om elkaar te begrijpen en vullen elkaar ook voordurend aan. De humor tussen de twee schrijvers is aanstekelijk. Maar er zijn ook behoorlijke verschillen.

Michael Hjorth knikt en glimlacht bij de herinnering: “Toen we voor het eerst samen schreven, kwam ik er bij het tweede hoofdstuk al achter dat Hans een echte controlfreak is. “

Dit wordt onmiddellijk bevestigd door Rosenfeldt: “Het moet op mijn manier. Daarom ben ik verantwoordelijk voor de eindredactie en lees ik het manuscript keer op keer door en zorg dat alles één geheel wordt en dat er geen gaten in de plot zitten. Alles moet kloppen.”

Hjorth maakt een wegwuivend gebaar: “Ik moet er niet aan denken om dat te doen. Ik schrijf mijn stuk en kijk alleen maar vooruit. Terwijl Hans altijd eerst wat hij gisteren heeft geschreven redigeert en dan pas verder gaat. Overigens schrijft hij ook liever de dialogen, terwijl ik een voorkeur heb voor de innerlijke stem. Die heb je niet bij een scenario en ik vind het een uitdaging die te schrijven. Als je zo’n innerlijke stem goed beheerst kun je er veel mee doen in een thriller.”

Over één ding zijn Hjorth en Rosenfeldt het eens: hun thrillers moeten altijd eindigen met een onvervalste cliffhanger. Rosenfeldt: “Die luidt soms een ontwikkeling in waarvan we zelf nog niet weten wat we er mee aan moeten, maar dat geeft niet. Dat hoort bij het vak.”

Uitg. Cargo

Lars Kepler over hun nieuwste thriller ****

1 december 2014 Door Els Roes 2 Reacties

Stalker: indringend en donker

“We beschrijven geweld in al zijn gruwelijkheid”

Alexander en Alexandra Ahndoril. foto: Anna-Lena Ahlströhm — Alexander en Alexandra Ahndoril.
foto: Anna-Lena Ahlströhm

Na het lezen van Lars Keplers Stalker kijkt niemand nog onbevangen naar buiten als het donker is. In deze buitengewoon spannende en mooi geschreven thriller worden ‘s avonds jonge vrouwen door het raam heen gefilmd. Enkele minuten nadat het filmpje op internet is verschenen, slaat de stalker toe en volgt een bloedige moord. De politie staat voor een raadsel en roept de hulp in van hypnotiseur Erik Maria Bark. Tot zijn verbijstering herkent hij het patroon van een oude zaak, onmogelijk want die dader zit al jaren vast…

Alexander en Alexandra Ahndoril vormen samen Lars Kepler. Het stel maakte enige tijd geleden een tour door Nederland en deed o.a. boekhandel Westerhof in Zwolle aan.Daar hadden we een boeiend gesprek over hun werk.
Geanimeerd vertellen ze over hun tijd vóór Lars Kepler. Alexander: “We schreven in die tijd allebei literaire boeken, maar vonden dat heel eenzaam. Alles speelt zich in je hoofd af, je kunt je innerlijke belevingswereld niet delen.”
Zijn echtgenote knikt instemmend en vult aan: “We hadden al vaker geprobeerd om samen te schrijven, zoals jeugdboeken of toneelstukken, maar dat liep alleen maar op geruzie uit.We konden wel goed praten over de films waar we naar keken, elke avond wel een paar. Misdaad, actie, suspence: elk genre als er maar spanning in zat. Zo kwamen we op het idee om thrillers te gaan schrijven, maar als één auteur; anders zou het weer niet werken. Ik wist meteen welke achternaam we zouden kiezen: Kepler, naar de Duitse wetenschapper Johannes Kepler,” zegt Alexander. “Ik koos voor Lars, als eerbetoon aan Stieg Larsson,” vult zijn vrouw aan.

Omdat ze ook nog onder hun eigen naam wilden publiceren besloten de Ahndorils hun identiteit geheim te houden. Hun manuscript verstuurden ze via Hotmail, slechts één medewerker van de uitgeverij werd op de hoogte gesteld. Hypnose verscheen in de zomer en meteen was de identiteit van Lars Kepler onderwerp van speculatie. Er ontstond een ware mediahype.

Hij: “Kranten, televisiezenders en de radio; allemaal waren ze op zoek naar de schrijver achter Kepler. Een radiozender opende zelfs een hotline waarop mensen konden melden wie Kepler volgens hen in het echt was.”
Alexandra neemt het woord over van haar man: “Het was echt krankzinnig, het zal er ook wel mee te maken hebben gehad dat het komkommertijd was, maar toch… Het heeft ongeveer drie weken geduurd. Toen werd er op een avond op de deur van ons zomerhuisje geklopt. Ik had mijn nachtpon al aan dus deed Alexander de deur open. Er ging een aantal flitslichten af, een microfoon werd onder zijn neus geduwd, we schrokken ons rot.“
Haar man: “Toen konden we er niet meer om heen. Uiteindelijk hebben we er geen spijt van. We zijn helemaal niet meer aan ander werk toegekomen, Lars Kepler heeft zo’n vlucht genomen en daar genieten we enorm van. Er komt nog wel eens een tijd dat we hem met onze eigen boeken combineren, maar nu is dat nog te vroeg.”

Inmiddels is de vijfde Lars Kepler verschenen waarin de donkere toon van Slaap, hun vorige boek, wordt voortgezet. Hoeveel geweld kunnen schrijver en lezer hebben?

Alexander: “Er is een limiet, maar daar zijn we nog niet. Het geweld in onze boeken is zeker geen truc. We willen het beschrijven zoals het in al zijn gruwelijkheid is en doen daar ook onderzoek naar door met de politie van Stockholm en medische experts te praten. Het is beslist niet makkelijk om personages aan wie we ons gehecht hebben te laten sterven, maar dat is juist goed. Er moet empathie zijn, anders doen we iets verkeerd. Ondanks alle doden hebben onze boeken toch een positieve strekking, want er vindt altijd gerechtigheid plaats aan het einde.”

Op de vraag waarom ze ervoor hebben gekozen om over het relatief ongevaarlijke vergrijp van stalken te schrijven, antwoordt Alexandra: “Het lijkt onschuldig, maar slachtoffers ervaren het als zeer bedreigend. Het ellendige is dat er geen afdoende wetgeving is om het tegen te gaan, pas als er doden of gewonden vallen kan er opgetreden worden.Een stalker begint vaak klein, maar wil steeds meer en meer. Uiteindelijk is hij totaal geobsedeerd door zijn doelwit. Zelf ben ik ook gestalkt toen ik nog actrice was. Er was een man die me overal volgde, gek werd ik ervan. Op een nacht stond hij in mijn slaapkamer, terwijl ik op de derde verdieping woonde! Ik werd zo verschrikkelijk kwaad dat ik in een soort oervrouw uit het Stenen Tijdperk veranderde en hem er met één zwiep uitgooide. Daarna heb ik nog zeker een uur lang staan trillen. Ik was het min of meer vergeten, maar door het schrijven aan dit boek kwam alles weer naar boven.”

In Stalker keert Joona Linna terug uit zijn zelfgekozen afzondering. De vaste speurder van Lars Kepler is voor geen kleintje vervaard: hij is groot, sterk, blinkt uit in een gevecht van man tot man en is nagenoeg onverwoestbaar. Tot slot spreekt hij met het voor Zweden zo geruststellende Finse accent.

Was ze al enthousiast, Alexandra begint helemaal te stralen als ze het over Joona Linna heeft. “ Het stond voor ons vast dat hij anders dan andere fictieve politiemannen moest zijn. Dus niet gescheiden en aan de drank. We hadden iemand nodig achter wie je je kan verschuilen bij al dat geweld, waar je je veilig bij voelt.”
“Nee, hij is echt geen superman, maar hij ziet het wel als zijn missie om het slachtoffer nooit in de steek te laten. Inmiddels zijn we er achter dat hij nog meer geheimen heeft die nog uit moeten komen. Of hij het in zich heeft om gelukkig te worden?”
Ze kijkt haar man aan.
“Ik denk het niet, maar hij zal wel een soort vrede vinden; berusting.”

Henning Mankell schreef laatste Wallander

9 september 2014 Door Els Roes Reageer

“De Zweedse eik is geveld” – Interview Henning Mankell.

Het is een grauwe zaterdagmiddag in hartje Göteborg. Henning Mankell (1948) zit met zijn rug schuin naar het grote raam van het hotel en praat over zijn werk. Hierdoor ontgaat hem de aandacht die het winkelpubliek regelmatig voor hem heeft. De mensen lopen voorbij, kijken en draaien nogmaals hun hoofd om.

Het is duidelijk: Henning Mankell is geen onbekende in Zweden. Waar hij in ons land hoofdzakelijk bekend staat om zijn boeken met politieman Kurt Wallander in de hoofdrol, is hij in eigen land een publieke figuur.

Hij is actief als auteur en regisseur in de theaterwereld, werkt voor televisie en schreef naast zijn thrillers nog een groot aantal andere boeken. Bovendien is hij iemand die geen blad voor de mond neemt als situaties in de wereld hem niet bevallen. Zeker als het gaat om Afrika, het werelddeel waar hij zijn hard aan heeft verpand. Mozambique is zijn tweede thuis geworden, een groot deel van het jaar woont en werkt hij daar.

In 1999 – tien jaar na het eerste optreden van Wallander in Moordenaar zonder gezicht – schreef Mankell De jonge Wallander waarin de lezer kennismaakt met Wallander vóór hij inspecteur is. Een interessant kijkje in het leven van de jonge agent, maar ook – zo kondigde Mankell toen aan – het laatste boek met de scherpe politieman in de hoofdrol.

Toch verscheen daarna in Zweden De gekwelde man waarin de populaire politieman zijn laatste zaak oplost. Dat het Henning Mankell ditmaal ernst is, maakt de laatste alinea onomstotelijk duidelijk. Kurt Wallander zal nooit meer terugkeren.

Voordat het echter zover is, krijgt Wallander te maken met de meest persoonlijk zaak uit zijn carrière. Het betreft namelijk de schoonouders van zijn dochter Linda. Niet lang na de geboorte van Wallanders eerste kleinkind verdwijnt Linda’s schoonvader, een hooggeplaatste marineman met pensioen.

Iedereen gaat ervan uit dat de bejaarde man snel zal terugkomen, niets blijkt echter minder waar. Dan verdwijnt ook de schoonmoeder van Linda. Haar lichaam wordt na een paar dagen teruggevonden. Dood door zelfmoord is de officiële lezing. Wallander gelooft er niets van en gaat op onderzoek uit.

Henning Mankell: “Toen ik zo’n tien jaar geleden aankondigde de laatste Wallander geschreven te hebben, geloofde ik dat zelf ook echt. Ik heb zeker vijf jaar niet aan hem gedacht. Op gegeven moment bekroop me steeds vaker de vraag of er niet toch nog een boek met Wallander in de hoofdrol mogelijk was. Dat moest dan een verhaal worden dat meer over hem persoonlijk ging.”

“Tegelijkertijd hield ik me bezig met verschillende politieke schandalen die zich in Zweden hebben afgespeeld. Met name één ervan bleef trekken: het verschijnen van onbekende duikboten in onze kustwateren. Ik zag meteen mogelijkheden om beide verhalen te combineren.”

“Er is door mijn lezer heel goed gereageerd op dit boek, ook op het einde ervan. Dat werd door iedereen geaccepteerd. Er komt nu eenmaal in het leven van ieder mens een punt waarop alles definitief voorbij is.”

“Wallander is net zo oud als ik,” zegt Henning Mankell. “Als je de zestig gepasseerd bent, weet je twee dingen zeker: ten eerste dat je over de helft van je leven bent en ten tweede dat de belangrijkste beslissingen in je leven al genomen al genomen zijn. Dus begin je terug te kijken op je leven. Wat heb je met je tijd gedaan? Heb je je dromen waar gemaakt?”

“Wallander vraagt zich af of hij geen betere relatie met zijn vader had kunnen hebben, of hij wel genoeg aandacht aan zijn dochter heeft besteed en had hij zijn scheiding niet kunnen voorkomen? Van zijn beslissing om politieman te worden, heeft hij trouwens nooit spijt gehad. “

De schrijver glimlacht: “Gelukkig heb ik Wallander ook hele stomme dingen laten doen, dat maakte hem alleen maar menselijker. Dat verklaart volgens mij ook zijn populariteit. Hij is een gewoon mens, net als jij en ik”

“Hij eet ongezond, is te zwaar en beweegt te weinig. Toen ik een bevriende arts vroeg welke ziektes een man als Wallander zou kunnen hebben, kwam ze zonder aarzelen met diabetes op de proppen. Dus gaf ik hem dat, prompt werd hij nog populairder!”

“Ik probeer altijd een verhaal te vertellen over iemand die zich voortdurend ontwikkelt. Gewone mensen staan niet stil, maar veranderen steeds en dat geldt zeker voor Wallander; hij is een normaal persoon, vol tegenstrijdigheden.”

“Als ik Wallander echt zou kunnen ontmoeten, denk ik niet dat we vrienden zouden worden. Daarvoor hebben we te weinig gemeen. Ik heb ook geen hekel aan hem, zeker niet. Eigenlijk is het inspirerender om over mensen te schrijven die niet zo aardig zijn. Over wie denk je dat Shakespeare liever zou geschreven hebben: Jago of Othello? (Telegraaf, 2010)

Uitg. De Geus.

Roslund & Hellström verbergen hun boodschap in ijzersterke thrillers

9 september 2014 Door Els Roes Reageer

“Het verhaal gaat voor”

Interview Roslund & Hellström

Wist u dat Zweden niet één, maar twee hoofdsteden heeft? Onder Stockholm bevindt zich nog een ondergrondse versie. Een volledige stad met zijn eigen bewoners en wetten.

Het Zweedse schrijversduo Anders Roslund en Börge Hellström schreef er de fascinerende thriller Het meisje onder de straat over, waarin dit onbekende aspect van de Zweedse welvaarstaat onder de loep wordt genomen.

Commissaris Ewert Grens wordt in korte tijd geconfronteerd met twee van de merkwaardigste zaken uit zijn carrière. Allereerst worden 43 Roemeense straatkinderen in de stad gedumpt door een bus die meteen rechtsomkeert maakt, niet lang daarna wordt het verminkte lichaam van een vrouw gevonden.

Het spoor van de laatste zaak leidt direct naar het labyrint van buizen en gangen onder de stad, het gebied waar zwervers en daklozen heersen en waar Ewert Grens ziende blind is.

Het meisje onder de straat is de vierde thriller van de Zweden, hun eerdere werk, met name het uitmuntende De Uitlevering, bevat zorgvuldig afgemeten kritiek op misstanden, zo nauwkeurig gedoseerd dat het spannende verhaal de boventoon voert. Ook bij dit boek is dat weer het geval.

Anders Roslund, tenger met een sardonisch baardje en dito blik: “Al vanaf het begin van onze samenwerking wisten we dat de ondergrondse stad bestond. Ons doel was de aandacht van de samenleving er op te vestigen, maar eerst wilden we vertrouwen krijgen als schrijvers en hebben we die drie andere boeken geschreven. We konden niet in onze eerste thriller al over Zweedse kinderen die onder de straat wonen schrijven.”

Börge Hellström, groot en kaal, voegt toe: “Door dit boek ontstond er een politiek debat over dit onderwerp, het hoofd van sociale zaken van Stockholm gaf voor het eerst toe dat deze wantoestand bestond en maakte geld vrij. “

Grinnikend vertelt Roslund hoe ze in een televisieprogramma deelnamen aan een discussie over dit onderwerp: “Een aan de kerk verbonden maatschappelijk werker werd gevraagd of het echt zo erg was. ‘Nee’, zei deze. We schrokken ons rot! ‘Het is nog veel erger’, ging diegene toen verder.”

Ernstiger vervolgt hij: “Dat meisje uit de titel bestaat echt, ze is dertien jaar. We maakten haar zestien, want het is allemaal al ellendig genoeg. We troffen haar aan in de Sint-Clara kerk, waar ze uren in de kerkbankjes zat.”

Gedreven valt Hellström hem nog net niet in de rede: “We hebben veel hulp gehad van de Sint-Clara, ze hebben ons geholpen contact te leggen met de kinderen, zodat we hun verhaal kunnen horen. Ze vinden net als wij dat dit niet goed is, kinderen horen niet ondergronds. Voor volwassenen ligt het anders, die hebben op een bepaald moment een keuze gemaakt.”

De op zijn zachtst gezegd markante Roslund en Hellström lijken op het eerste gezicht niets met elkaar gemeen te hebben, hoe is het duo tot de samenwerking gekomen?

Anders Roslund: “Ik ben vijftien jaar televisiereporter geweest voor de twee belangrijkste actualiteitenprogramma’s van Zweden, ik was gespecialiseerd in criminaliteit en sociale onderwerpen. Op gegeven moment zocht ik realistische informatie over reclassering. Ik belde met een organisatie die er op gericht is om te voorkomen dat misdadigers in herhaling vallen. En toen kreeg ik deze kale kerel aan de lijn.”

Hellström grijnst en wijst naar zichzelf: “Samen hebben we een grote kennis van criminaliteit en het gevangenissysteem. In die onderwerpen zijn we echt goed. We hadden de behoefte om de mensen te laten luisteren naar wat we te zeggen hebben.”

Roslund: “Maar hoe doe je dat? Als je alleen maar feitjes opsomt en pronkt met je kennis haakt iedereen af. Dus ons motto was van het begin af aan: het verhaal gaat voor. Anders lezen ze ons niet.” (Telegraaf, 2009)

Uitg. De Geus, paperback € 9,90.